Romanowowie

Oliszka

aa, o to chodziło. nie zrozumiałam, przepraszam. myslałam, że mogłaby być, hm, nieodpowiednia w nieco innym sensie.

ja szczerze mówiąc, tak sobie tylko gdybam- ale może czytały, nie wszystkie oczywiście, jak już były starsze? bo w sumie nie wiem, skąd wniosek, że nie kojarzą się z poważnymi lekturami? bo Czarską idzie im chyba wybaczyć- wtedy wszystkie dziewczynki to czytały. swoją drogą, ja kiedyś też się splamiłam. Wink

ale nie podobała mi się w ogóle. taka trędowata w wydaniu dla dzieci. Very Happy

z drugiej strony, one podobno miały braki w znajomości literatury rosyjskiej, więc...

olgasza

A właśnie że dobrze zrozumiałaś, mnie też chodziło o ten nieco inny sens Smile

tzn. dziś to można Kareninę czytać nawet dzieciom na dobranoc, jak ktoś chce, ale 100 lat temu może nie była to najlepsza lektura dla nastolatków, no bo była o czym była, no nie Smile

a może ja jednak przesadzam...

olgasza

Znalazłam jeszcze na starym forum - Oliszka kiedyś o tym tam pisała - że OTMA czytały "Alicję w Krainie Czarów".
I kornwalijską bajkę "Jack pogromca olbrzymów", M. Eagar o tym wspomina.

Masza

ciekawa jestem czy czytali "Zbrodnię i karę". Swoją drogą pewnie znali klasyków literatury takich jak np "Illiada"

olgasza

olgasza

22 kwietnia 1894 Mikołaj zanotował w swoim dzienniku, że czyta II tom "Prince of India" Lew Wallance'a, a 10 czerwca - że czytają razem z Alix "Rybaka islandzkiego" Pierre'a Loti.

W lipcu 1917 Mikołaj czytał trylogię Mereżkowskiego "Piotr", a w listopadzie tego roku - "W przededniu" i "Zapiski myśliwego" Turgieniewa, a także "1793"

Dzieci WK Władymira Aleksandrowicza wychowywała angielska niania, Milicent Crofts i jak wspominał Kirył:
"Milly była z nami od najwcześniejszego dzieciństwa. To dzięki niej pierwszym językiem, jakiego się nauczyliśmy, był angielski. Pamiętam, jak śpiewała nam różne rymowanki; potem zapoznała nas z literaturą angielską, pierwsze książki jakie nam przeczytała to "Barnaby Rudge" i "Oliver Twist".

Justyśka

"Zapiski myśliwego" Turgieniewa czytał też prof. Pietrow Anastazji w listopadzie 1914. Ogólnie rzecz biorąc w dziennikach Mikołaja przewija się dość sporo tytułów książek, zwłaszcza w 1917 i 1918 roku. Jak będziecie chciały to postaram się zrobić taką listę tych książek które czytał, żebyśmy to miały jakoś ładnie poukładane. Smile

olgasza

świetny pomysł! byłoby super Smile

Justyśka

Uff...

ok, w takim razie na początek wrzucam te z roku 1917:

23 lutego/8 marca - Mikołaj pisze: "Przez cały wolny czas czytałem francuską książkę o podbiciu Galii przez Juliusza Cezara."
3/16 marca - "Dużo czytałem o Juliuszu Cezarze."
4/17 kwietnia - "Historia cesarstwa bizantyjskiego" Fiodora Iwanowicza Uspienskiego (skończył ją czytać 25 kwietnia/8 maja)
14/27 kwietnia - "Wieczorem zacząłem czytać córkom na głos "Dolinę trwogi" C. Doyle'a."
18 kwietnia/1 maja - "Wieczorem zacząłem czytać wszystkim dzieciom "A Millionnaire girl." (prawdopodobnie Arthura Marchmonta, którą skończył czytać 28 kwietnia/11 maja)
26 kwietnia/9 maja - "Rosja na Dunaju" Lwa Kasso (skończył ją czytać 2/15 maja)
29 kwietnia/12 maja - "Pies Baskerville'ów" Arthura Doyle'a
2/15 maja - Mikołaj zaczyna czytać "Задачи русской армии" Aleksieja Kuropatkina (kończy ją 14/27 czerwca)
4/17 maja - "Wieczorem zacząłem czytać na głos "Tajemnicę żółtego pokoju" (Gaston Leroux)
11/24 maja - "Zapach kobiety w czerni" Gaston Leroux
20 maja/2 czerwca - Mikołaj zaczyna czytać na głos "Przeklęty fotel" Gastona Leroux'a
25 maja/7czerwca - zaczyna czytać na głos "Hrabiego Monte Christo" Aleksandra Dumasa
31 maja/13 czerwca - II tom "Hrabiego Monte Christo"
5/28 czerwca - III tom "Hrabiego Monte Christo"
14/27 czerwca - "La maison des hommes vivants" Claude Farrère (skończył ją 16/29 czerwca)
15/28 czerwca - V część "Hrabiego Monte Christo"
17/30 czerwca - "Julian Apostata : śmierć bogów" Dmitrija Mereżkowskiego (kończy ją 21 czerwca/4 lipca)
21 czerwca/4 lipca - Mikołaj zaczyna czytać na głos VI część "Hrabiego Monte Christo"
22 czerwca/5 lipca - "Leonardo da Vinci : Zmartwychwstanie Bogów" Dmitrija Mereżkowskiego (kończy ją 2/15 lipca)
26 czerwca/9 lipca - Mikołaj kończy "Hrabiego Monte Christo"
27 czerwca/10 lipca - Mikołaj czyta na głos "Arsene Lupin contra Sherlock Holmes"
2/15 lipca - Rozpoczęcie czytania na głos "L'homme а l'оreille cassee" (?)
4/17 lipca - "Antychryst, Piotr i Aleksiej" Dmitrija Mereżkowskiego (kończy ją czytać 11/24 lipca)
6/19 lipca - "Tartarin z Taraskonu" Alphonse Daudet (skończył ją czytać 9/22 lipca)
10/23 lipca - "Tartarin w Alpach" Alphonse Daudet (kończy ją 14/27 lipca)
15/28 lipca - Mikołaj zaczyna czytać na głos "The luck of the Vails" (kończy ją 23 lipca/5 sierpnia)
19 lipca/1 sierpnia - "Aleksander I" Dmitrija Mereżkowskiego (kończy go 25 lipca/7 sierpnia)
24 lipca/6 sierpnia - Mikołaj czyta na głos "Trujące pasmo" Arthura Doyle'a
27 lipca/9 sierpnia - "Морская идея в русской земле" ст. лейт. Квашнина-Самарина
28 lipca/10 sierpnia - Mikołaj czyta na głos "Studium w szkarłacie" Arthura Doyle'a
17/30 sierpnia - "L'ile enchantee" (?)
19 sierpnia/1 września - "Szkarłatny kwiat" Emmy Orczy
21 sierpnia/3 września - "W lasach" Pawła Iwanowicza Mielnikowa (skończył ją 3/16 września)
2/15 września - "Девятый вал" Grigorija Danilewskiego
3/16 września - "W górach" Pawła Iwanowicza Mielnikowa (skończył ją 13/26 września)
13/26 września - "Обойдённые" Nikołaja Leskowa (skończył ją 16/29 września)
16/29 września - "Островитяне" Nikołaja Leskowa (skończył ją 18 września/1 października)
19 września/2 października - "Donikąd" Mikołaja Leskowa (skończył ją 26 września/9 października)
24 września/7 października - Mikołaj czyta na głos "Napiętnowanego anioła" Nikołaja Leskowa
27 września/10 października - "Ramuntcho" Pierre Loti (skończył ją 29 września/12 października)
30 września/13 października - Mikołaj czyta V tom Leskowa
3/16 października - "Grabież" Nikołaja Leskowa
6/19 października - Mikołaj czyta VI tom Leskowa
11/24 października - "Królowa Margot" Aleksandra Dumasa (kończy ją 16/29 października)
18/31 października - Mikołaj czyta na głos "Ożenek" Nikołaja Gogola
19 października/1 listopada - Mikołaj czyta na głos "Drakulę"
31 października/13 listopada - "Morskie opowieści" Bielomowa
1/14 listopada - "I will repay" Emmy Orczy
3/16 listopada - "The elusive Pimpernel" Emmy Orczy
6/19 listopada - "Fire in stubble" Emmy Orczy
9/22 listopada - "Rok dziewięćdziesiąty trzeci" Wiktora Hugo
10/23 listopada - Mikołaj czyta na głos "Zapiski Myśliwego" Turgieniewa i kończy I tom "Rok dziewięćdziesiąty trzeci" Wiktora Hugo
12/25 listopada - "Historia powszechna" Oskara Jagera
24 listopada/7 grudnia - II tom "Historii powszechej" - średniowiecze
3/16 grudnia - Mikołaj czyta na głos "W przededniu" Iwana Turgieniewa (skończył ją 12/25 grudnia)
13/26 grudnia - Mikołaj czyta na głos "Dym" Turgieniewa

olgasza

Widać, że od 1917 na czytanie miał mnóstwo czasu, tyyyle książek! tempo też miał niezłe Smile

Justyśka

Dziś jeszcze machnęłam rok 1918, a przez weekend może uda mi się zacząć jeszcze wcześniejsze lata, zobaczę jak się z tym wyrobię.

7/20 stycznia - Mikołaj kończy czytać IV tom "Historii powszechnej" Oskara Jagera
9/22 stycznia - "Tobolsk i jego okolice" Golodnikowa (wypożyczone z biblioteki jednej ze szkół w Tobolsku)
15/28 stycznia - Mikołaj kończy czytać XI tom Leskowa
26 stycznia/8 lutego - Mikołaj kończy dwanaście tomów dzieł Leskowa i zaczyna czytać "Ogród Allaha" Roberta Hichensa w rosyjskim przekładzie (skończył ją 2/15 lutego)
2/15 lutego - "Przygody Sherlocka Holmesa" Arthura Doyle'a
5/18 lutego albo 6/19 lutego - "Trzej muszkieterowie" Aleksandra Dumasa (kończy ich 13/26 lutego)
13/26 lutego - "This woman to this man"
15/28 lutego - Mikołaj czyta na głos " Klera katedralnego" Nikołaja Leskowa
16 lutego/1 marca - "Anna Karenina" Lwa Tołstoja (skończył ją 28 lutego/13 marca)
28 lutego/13 marca - Mikołaj zaczyna czytać Lermontowa
11/24 marca - zaczyna czytać od początku Biblię
13/26 marca - "Ponieważ nie mogę czytać przez cały czas Biblii, zacząłem też "A short history of the English people" JK Green'a" (kończy ją 6/19 kwietnia) i zaczyna czytać na głos "Wiosenne wody" Iwana Turgieniewa
27 marca/9 kwietnia - Mikołaj zaczyna czytać na głos książkę Siergieja Nilusa o Antychryście
6/19 kwietnia - zaczyna czytać powieści Wsiewołoda Sołowiewa
8/21 kwietnia - Mikołaj zaczyna czytać na głos "Волхвы" Wsiewołoda Sołowiewa
19 kwietnia/2 maja - Mikołaj czyta rano Alix "La sagesse et la destinee" Maurice'a Maeterlincka a potem czyta Biblię
30 kwietnia/13 maja - Mikołaj czyta na głos "Неунывающие россияне" Leikina
7/20 maja - zaczyna czytać na głos "Синее с золотом" Arkadija Awierczenko
8/21 maja - IV część "Wojny i Pokoju" Lwa Tołstoja
9/22 maja - Mikołaj czyta z Marią "Wojnę i pokój"
11/24 maja - "Неоконченную повесть" Aleksieja Apuchtina
13/26 maja - Mikołaj zaczyna czytać dzieła Michaiła Sałtykow-Szczedrina
18/31 maja - "Господа Головлёвы" Michaiła Sałtykow-Szczedrina (kończy go 21 maja/3 czerwca)
27 maja/9 czerwca - "Пошехонская старина" Michaiła Sałtykow-Szczedrina
3/16 czerwca - Mikołaj kończy czytać książkę "Император Павел Первый" Nikołaja Szildera
5/18 czerwca - Mikołaj czyta III tom Michaiła Sałtykow-Szczedrina
23 czerwca/6 lipca - VII tom Michaiła Sałtykow-Szczedrina
38 czerwca/11 lipca - VIII tom Michaiła Sałtykow-Szczedrina

olgasza

Chyba można stwierdzić, że ogólnie sporo czytał z literatury rosyjskiej.

Znalazłam jeszcze garść lektur z dzieciństwa Olgi Aleksandrowny, czytanych jej jeszcze przez Nanę (Elizabeth Franklin), a były to takie książki jak:

- baśnie braci Grimm,
- "Ostatnie dni Pompei" Edwarda Bulwer-Lyttona
- "Historia starego Hamptonshire" Melville'a White
- "Ostatni królowie Saksonii",
- "Lukrecjusz dla dzieci na dobranoc"
- "Opowieści o 200 ptakach",
- Cztery koty i inne opowieści o zwierzętach" Guddorda (?)
- "Historia chleba z masłem" Carringtona (?)

We wspomnieniach Olgi A. jest jeszcze taki fragment odnośnie lektur:

"Szekspir był ulubionym autorem Mr. Heath'a, więc moim obowiązkiem było przeczytać wszystkie jego sztuki i nauczyć się najważniejszych scen na pamięć. Prawdopodobnie skazał mnie na to w zbyt wczesnym wieku, i choć bardzo się z Old Man'em nawzajem lubiliśmy, nigdy nie nauczyłam się cenić Szekspira jak należy.
Kilka lat później - mogłam mieć jakieś 15-16 lat, u jednego z wujków wystawiano amatorskie przedstawienie "Hamleta". Chciałam się wymigać od wzięcia w tym udziału, ale Matka powiedziała, że nawet nie chce o tym słyszeć. Inaczej mówiąc, nie miałam wyjścia. Kiedy weszliśmy na scenę, moja ciotka zrobiła na mój widok wielkie oczy i zaszeptała coś do Matki. Było jasne, że coś jest nie tak, bo Matka spojrzała na mnie raczej niezadowolona. Skończyło się tym, że powiedziała: "Olga, lepiej będzie jak wrócisz do domu... "Hamlet" to nie jest sztuka dla młodych dziewcząt." Odparłam, że czytałam to w kółko z Old Man'em, ale na nic się to zdało - odesłała mnie do domu i nie zobaczyłam przedstawienia.
Przedtem wiele bym dała, żeby nie brać w nim udziału, ale teraz poczułam się upokorzona.
Po powrocie do domu natychmiast zabrałam się za czytanie tego wstrętnego "Hamleta" od początku do końca, chcąc się dowiedzieć, cóż takiego nieodpowiedniego dla młodych dziewcząt tam jest, ale nic nie znalazłam, wynudziłam się tylko dość mocno - a że "Hamlet" to nudziarstwo, to już wcześniej wiedziałam.
Opowiedziałam o wszystkim Old Man'owi, uśmiał się szczerze aż do łez, cieknących mu po policzkach."

olgasza

Czas dobrać się do zasobów biblioteki Michała Aleksandrowicza (właśnie opisano ją dość szczegółowo na gatchinapalace.ru) - była ona całkiem sporych rozmiarów, książki stały na regałach nie tylko w pokoju, ale też w korytarzu, pokoju tzw. przechodnim, a nawet w...malutkiej łazience wielkiego księcia.
W łazience znajdowało się 6 książek, były to publikacje dla dzieci, 5 z nich miniaturowego formatu z serii "Biblioteka- Kroszka" (książeczki publikowane w Rosji pod koniec XIX wieku w wydawnictwie Sujkina).
I oto, czym Michaił się zaczytywał, pluskając się w swej tyciej wanience:

- "Jak żyją ludzie" L. Tołstoja (wyd. w 1887)
- "Z życia dziecka. Opowiadania różnych autorów" (wyd. w 1882)
- "Zabłąkana kula" M. Kisjelewa (wyd. 1887)
- "Podróż S. Becketa do żródeł Nilu" (wyd. 1887)
- "Listy z młyna" A. Daudet (wyd. 1880)

Szóstą książką w tej łazienkowej biblioteczce była bajka "Wilk i siedmioro koźląt" (wyd. w 1878)

***
W pokoju książek było tak dużo, że stały nie tylko na regałach i w mahoniowych gablotach, ale również na okiennych parapetach. Ułożone były tematycznie: osobno stały te dotyczące wojskowości, których było najwięcej, osobno książki historyczne, słowniki, czasopisma, podręczniki, literatura dla dzieci, wreszcie beletrystyka rosyjska i obcojęzyczna.

Z klasyków rosyjskich biblioteka zawierała dzieła Miatlewa, Łażecznikowa, M. A. Żukowskiego, W. A. Sołoguba, I. A. Kryłowa, W. G. Korolenko, I. C. Turgieniewa, L. N. Tołstoja, A. K. Tołstoja, Puszkina, Lermontowa, Gogola, Gonczarowa, w tym np:
- dzieła Gogola w 5 tomach,
- dzieła Puszkina w 7-u,
- dzieła Gonczarowa w 9-u,
- a Lwa Tołstoja w 13-u.

Z literatury francuskiej znajdowały się tam powieści Victora Hugo, Aleksandra Dumas, A. Daudet, Julesa Verne.
Wydany po francusku "Książę Srebrny" Aleksego Konstantynowicza Tołstoja zawiera dedykację"

"Jego Cesarskiej Wysokości Wielkiemu Księciu Michałowi Aleksandrowiczowi z głębokim podziwem - tłumacz L. Goltman. 2 maja 1896"

Z kolei wydane po francusku opowiadania Edgara Allana Poe "Złoty Żuk"
i Charlesa Dickensa "Świerszcz za kominem" były prezentem gwiazdkowym od nauczyciela, pana Thormeyera (25 grudnia 1893).

W bibliotece Michała były też:
- dzieła Szekspira (10 tomów, wyd. w latach 1904-1907 w Londynie),
- dzieła Schillera z ilustracjami niemieckich artystów,
- poezja Heinego
- a także dużo książek o muzyce, wydawnictwa muzyczne, libretta operowe

jak również m. in:
- magazyn dla chłopców "The boys own annual" (z dedykacją "For darling little Misha from Aunt Alix"),
-"Kieszonkowa encyklopedia dla wszystkich" Lemona (w języku ang.) (z dedykacją "My dear pupil M. Alexandrovich - Old Man"),
- powieść "Mali chłopcy w dużych butach" Archibalda (podarował ją bratu sam Mikołaj II w listopadzie 1894)
- "Bajka o carze Sałtanie" Puszkina (również sprezentowana przez Nikiego),
- poezje Leopardiego (po włosku)

***
A tak w ogóle Michaił podobno niewiele czytał, bo kompletnie nie miał na to czasu Very Happy

olgasza

Z ciekawostek
- książeczka dla dzieci autorstwa niejakiego Toma Tita pt: "Nasza mała fabryka zabawek" (rok 1894)
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

olgasza · Wysłany: Śro 11:30, 05 Mar 2014 Temat postu:

Książka Olgi Nikołajewny, podarowana jej przez rodziców na urodziny w 1903 roku.

"Mein Eastes Marchenbuch". Dedykacja brzmi: "For darling Olga from Papa and Mama, 3rd of November 1903, Skernovitzi."